Ik wil misschien een gezondheidstest doen (2024)

• Met een gezondheidstest laat u zich testen als u geen klachten of verhoogd risico op ziekte heeft.
• Sommige testen kunt u zelf kopen of laten doen bij een kliniek.
• Sommige testen kunt u van de overheid krijgen.
• De testen hebben voor- en nadelen.
• Denk hier goed over na.
• Heeft u klachten of maakt u zich zorgen over uw gezondheid? Maak een afspraak met uw huisarts.

Is mijn bloedsuiker goed? Heb ik een soa? Is mijn cholesterol goed? Is mijn PSA goed? Ben ik hiv-positief? Leef ik gezond genoeg? Heb ik niet ergens kanker?

• Met dit soort vragen kunt u naar uw huisarts gaan.
• U kunt ook zelf een test doen of zich laten onderzoeken:
  • Veel testen kunt u kopen via internet. Sommige zijn te koop bij de apotheek of drogist.
  • Voor andere onderzoeken gaan mensen soms naar een gezondheidskliniek. Bijvoorbeeld voor onderzoek van het hart, een echo of MRI-scan.
  • Ook de overheid biedt een aantal testen aan (die heten bevolkingsonderzoeken). Dit zijn:
    • borstfoto's laten maken om te testen op borstkanker
    • een uitstrijkje laten maken of zelf maken om te testen op baarmoederhalskan*er
    • een poeptest om te testen op darmkanker

We noemen dit allemaal gezondheidstesten: U wilt een test doen om iets te weten over uw gezondheid. Maar u heeft geen klachten en ook geen verhoogd risico op een ziekte.

Voordelen

• Als de uitslag goed is, kan een test u geruststellen.
• Een test die u zelf koopt, kunt u doen zonder dat iemand dat weet.
• Veel testen kunt u thuis doen, zonder een arts te spreken.
• Na een test gaat u misschien gezonder leven.
• U kiest zelf wat u wilt laten onderzoeken en wat niet.
• U kiest zelf wat u met de uitslag doet.
• Het is vaak snel en gemakkelijk om een test te doen.

Nadelen

• De uitslag klopt niet altijd:
  • Als de uitslag slecht is (maar niet klopt), maakt u zich ongerust terwijl dat onnodig is.
    Er kunnen afwijkingen worden gevonden die later geen afwijkingen blijken te zijn.
  • Als de uitslag goed is (maar niet klopt), ben u blij terwijl u eigenlijk wél risico's heeft of ziek bent.
• Als de uitslag slecht is, kunt u schrikken. Het kan vervelend zijn als u dan alleen bent.
  Een slechte uitslag kan veel angst en onrust geven.
• Er kan iets anders gevonden worden dan wat u zocht. Dit kan u ongerust maken.
• U moet vaak zelf bedenken wat de uitslag betekent voor u.
• U moet een test meestal zelf betalen. Sommige kosten niet veel, sommige onderzoeken kosten veel.
• Als u een test voor een erfelijke ziekte laat doen, kan de uitslag ook belangrijk zijn voor uw kinderen en andere familie. Dit kan moeilijk zijn.
  Ook kan het zijn dat u door de uitslag problemen krijgt met verzekeringen.
• Makers van testen en aanbieders van onderzoeken zijn commercieel: ze willen met name geld verdienen en winst maken. Uw gezondheid is niet het belangrijkste voor een bedrijf.

Als u zich afvraagt of u wel gezond bent, kunt u naar uw huisarts gaan.

Dat heeft voordelen:

• Een arts is er voor opgeleid.
• U kunt uw arts alles vragen wat u wilt.
• Uw arts vertelt wat u samen bespreekt niet aan anderen.
• Uw arts heeft niet als doel om winst te maken door het testen van uw gezondheid.
• Ook kan uw huisarts u zo nodig testen, bijvoorbeeld uw bloeddruk meten, een PSA-test naar prostaatkanker doen, een cholesteroltest, een bloedsuikertest of een soa-test.
  Ook kan zij/hij uw risico op hart- en vaatziekten berekenen.
• Testen via de huisarts zijn betrouwbaar.

Maak een afspraak bij uw huisarts:

• als u klachten heeft
• als u zich zorgen maakt over uw gezondheid
• als er een erfelijke ziekte in uw familie voorkomt, zoals darmkanker, borstkanker, huidkanker (melanoom) of hartproblemen
• als er een ziekte in uw familie voorkomt en u wilt weten of u ook een verhoogd risico heeft
• als u uw risico's op veel ziektes (zoals kanker en hart- en vaatziektes) wilt verkleinen door te stoppen met roken, door af te vallen als u te zwaar bent of minder alcohol te gaan drinken
• als u twijfelt of u een bepaalde test wel of niet wilt laten doen

• Uw gezondheid testen en persoonlijk advies: De persoonlijke gezondheidscheck.
• Op www.rivm.nl/gezondheidstesten vindt u vragen die u kunnen helpen om te beslissen of u een bepaalde test wel of niet laat doen.
• Over voordelen en nadelen van gezondheidstests: de brochure Preventief medisch onderzoek. Wel of geen gezondheidscheck? van de KNMG.
• Op allesovertesten.nl vindt u informatie en tips waar u op kunt letten bij bloedtesten.

De informatie over gezondheidstesten is gebaseerd op:

• het NHG Standpunt Medische Check ups bij mensen zonder klachten
• informatie van het RIVM