Oplossing strijd om kinderhartchirurgie: UMCG-specialisten zijn straks ook werkzaam in Randstad (2024)

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) gaat samenwerken met de umc's in Amsterdam, Utrecht en Leiden op het gebied van kinderhartchirurgie. Hierdoor moet de zorg voor patiënten verbeteren. Eduard Verhagen, hoofd Kindergeneeskunde van het UMCG, is blij met de samenwerking.

Het akkoord tussen de vier medische centra is ook ondertekend door demissionair minister van Volksgezondheid Pia Dijkstra.

Voorheen werd steeds ingezet op concentratie van de kinderhartchirurgie in twee ziekenhuizen in ons land. Hierdoor kwamen de centra die de specifieke zorg zouden verliezen, in verweer. Het zorgde voor onrust in het dossier, die door de samenwerking weggenomen moet worden.

'We zijn deze samenwerking aangegaan omdat we zien dat de schade die ontstaat bij het concentreren, te groot is. We noemen dat de collateral damage voor patiënten en professionals. Toen hebben we tegen elkaar gezegd: dit is niet de weg om te gaan. We kunnen hetzelfde bereiken met minder schade, door goed en slim samen te werken', aldus Verhagen.

'Dat is de nieuwe lijn geworden waarin we de andere centra in de alliantie hebben kunnen verenigen.'

Tot januari dit jaar leek het UMCG op rozen te zitten. Nadat Groningen de specifieke zorg eerst zou verliezen, besloot voormalig minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers toch dat de kinderhartchirurgie geconcentreerd zou worden in de umc's van Rotterdam en Groningen. Drie andere umc's die deze specifieke zorg ook uitvoeren, de umc's van Leiden, Amsterdam en Utrecht, zouden de specialiteit kwijtraken.

Lees verder onder de foto

De drie stapten naar de rechter, die op 11 januari het besluit van Kuipers van tafel veegde. De umc's moesten opnieuw om tafel om iets te verzinnen. Dat is gelukt. 'We merken, nu we besloten hebben dat we dit de komende jaren gaan doen, aan de professionals dat er een zucht van verlichting wordt geslaakt', zegt Verhagen. 'En misschien nog wel belangrijker: voor patiënten die altijd op ons hebben kunnen rekenen, is duidelijk dat dat zo blijft.'

'De patiënten hebben ook weleens twijfel gehad: eerst wordt de kinderhartchirurgie toegekend, maar dan zegt de rechter toch van niet. Waar zijn we aan toe? Een van de redenen dat we voor deze constructie kiezen, is dat we rust creëren. Dat betekent zekerheid voor de patiënten en de professionals.'

Verhagen legt uit wat de samenwerking in gaat houden. 'We hebben tegen elkaar gezegd dat we ervoor zorgen dat kennis en kunde zo goed mogelijk gedeeld worden. Dat we samen nieuwe chirurgen en cardiologen gaan opleiden en dat we er samen voor zorgen dat er 24 uur per dag topzorg beschikbaar is voor alle ouders en kinderen die in ons gebied de zorg nodig hebben.'

'Dat doen we door samen te zorgen dat de kennis en kunde altijd beschikbaar zijn, waar ze moeten zijn', aldus Verhagen. 'Dat zal soms betekenen dat sommige dokters van centrum A in centrum B komen werken of opereren. Soms van centrum B naar centrum C.'

Volgens hem wordt bij artsen in opleiding gekeken waar ze het beste terecht kunnen om bepaalde dingen te leren. 'Het kan zo zijn dat we dan aanraden dat iemand in opleiding een paar maanden in Leiden gaat zitten en daarna weer terugkomt. En in Leiden zullen ze zeggen dat de leerling-arts voor een deel van zijn opleiding beter naar Groningen kan gaan om te leren en dan terug te keren.'

'Op sommige gebieden hebben we artsen die superkennis hebben over bepaalde heel kleine gebieden van de hartzorg. Die zijn soms nodig in Leiden, Amsterdam of Utrecht en dan zeggen wij natuurlijk: ga daar maar naar toe. Net zo goed dat als soms superexperts op een ander gebied van de andere umc's zullen zeggen: als jullie onze hulp nodig hebben, komen we naar jullie toe. Die uitwisseling gaat tot stand komen, het betekent dat we de patiënt in veel gevallen niet laten reizen, maar de artsen laten reizen.'

Het zorgt ook voor blije gezichten bij de umc's. 'We zijn er zelf vanuit het UMCG, maar ook vanuit de andere centra in de alliantie, erg enthousiast over.'

Voor de patiënten moet het makkelijker 'en uiteindelijk beter worden', aldus Verhagen. 'We hebben al een heel hoog niveau in Nederland van de specifieke hartzorg. Met het model dat we nu aan het uitwerken zijn, is de doelstelling om het nog beter en nog zekerder te krijgen. We hebben een hoge ambitie en een goede manier gevonden om die te realiseren. Voor patiënten is het heel goed nieuws.'

Wat volgens Verhagen ook meegeholpen heeft, is de periode waarin concentratie nagestreefd werd. 'De vier centra die nu de handen in elkaar geslagen hebben, hebben allemaal ervaren wat het betekent om toegewezen te krijgen en om afgewezen te worden. Ook het UMCG.' In de eerste versie van het concentratieplan zou de kinderhartchirurgie alleen in de umc's in Rotterdam en Utrecht blijven. Het UMCG zou de specialiteit kwijtraken.

'We weten van beide posities hoe het voelt', vervolgt Verhagen. 'Hoe akelig het is en wat het betekent aan bijkomende schade die zo'n besluit kan ontlokken. Dat hebben we allemaal gemeenschappelijk en dat heeft gemaakt dat we tegen elkaar gezegd hebben: dit is niet het model waarop we verder kunnen. Door die onrust hebben we elkaar gevonden.

Verhagen is optimistisch over de kinderhartchirurgie in onze provincie. 'Ik ben heel positief. De toekomst is buitengewoon goed.'